با کاروان حسيني (1): زينب

نقد قدرت (4)محمدکاظم شاکراستاد گروه علوم قرآن و حديث دانشگاه علامه طباطبائي22بهمن 1395قسمت چهارم: نهاد قدرت و «جمهوري اسلامي ايران» امروز 22بهمن 1395 است. 38 سال از 22 بهمن 1357 گذشت و «جمهوري اسلامي ايران» نيز در آستانه 38 سالگي قرار گرفت. ناسازگاري اکثريت مردم در سال 57 با شاه ايران که حکومتي «مادام العمر» براي «خودش» و «موروثي» براي «پسرش» تهيه ديده بود، به اوج خود رسيد و در نهايت، انقلاب مردم ايران با سقوط ارکان نظام ستمشاهي به پيروزي رسيد. اما آيا ملت ايران به همه يا بيشتر خواسته­هايي که به خاطر آن متحمّل ضررهاي بي­شمار مادي و معنوي و جسمي و جاني شدند، رسيدند؟ مناسب است همه کساني که در انقلاب 57 بوده­اند، يک بار ديگر اصلي­ترين شعارهاي انقلاب خود را مرور کنند تا ببينند چه چيزهايي را از دست دادند و چه چيزهايي را به دست آوردند.      بايد گفت مهم ترين دستاورد انقلاب 57 از نظر سياسي، تغيير حاکميت از نظام «شاهنشاهي» به نظام «جمهوري اسلامي» بوده است. در اين با کاروان حسيني (1): زينب...ادامه مطلب

نقد قدرت (5)محمدکاظم شاکراستاد گروه علوم قرآن و حديث دانشگاه علامه طباطبائي29 بهمن 1395 قسمت پنجم: نهاد قدرت و لزوم تجديد نظر در روش دشمن­شناسيدو دسته واژه است که در زبان فارسي بسيار پر­کاربرد است. آنها عبارتند از: يک، واژه­هايي با پسوند «ايسم - ism» که حاکي از نوعي مکتب فکري با چارچوب­هاي خاصِ «ايدئولوژيک» است، مانند مارکسيسم، کاپيتاليسم و اگزيستانسياليسم؛ دو، واژه­هايي با پسوند «شناسي» (لوژي - logy) که معمولاً بر دانش­هايي چون زبان­شناسي، روان­شناسي و جامعه­شناسي اطلاق مي­شود. بر کسي پوشيده نيست که نهاد رهبري در جمهوري اسلامي ايران در سال­هاي اخير به طور مکرّر بر دشمن و «دشمن­شناسي» تأکيددارد، به طوري که کليدواژه «دشمن» به يکي از پربسامدترين واژه­ها­ در سخنراني­هاي رهبر محترم جمهوري اسلامي ايران تبديل شده است. پسوند «شناسي» در واژه «دشمن­شناسي» ايجاب مي­کند که آن را «مطالعه اي همه­جانبه براي شناخت و آگاهي از دشمنان جمهو با کاروان حسيني (1): زينب...ادامه مطلب

نقد قدرت (3)محمدکاظم شاکراستاد دانشگاه علامه طباطبائي14 بهمن 1395 قسمت سوم: لزوم «پاسخگو» بودن نهاد قدرت در برابر رسانه­ها، احزاب و نخبگاندر دو بخش نخست از مجموعه «نقد قدرت»، گفتيم که انباشت قدرت در يک فرد، در معرض آسيب­هاي بسيار جدي است که در نهايت ممکن است به خودکامگي و استبدادي بينجامد که «آيين» و «انديشه» را يکجا در کام خود فروبَرَد. از اين رو، «مهار قدرت» را مستلزم «آزادي نقد قدرت» و آن نيز مستلزم دو امر مهم ديگر دانستيم. آن دو عبارت بودند از:«آزادي مردم در بيان مطالباتشان با تشکيل اجتماعات»؛ «آزادي رسانه ها در انعکاس مطالبات مردم». اين دو ضلع مهمِ «جامعه مدني» تنها با ضلع سوم تکميل مي­شود و به مثلثي مي­انجامد که قادر است بر قدرت مهار زند و مُلک و ملت را از خطر خودکامگي و استبداد برَهاند. ضلع سوم عبارت است از: «لزوم پاسخگو بودن نهاد قدرت» در برابر پرسش­هاي برخاسته از مطالبات اجتماعي و انعکاس­يافته در رسانه­هاي جمعي.مرور بر حو با کاروان حسيني (1): زينب...ادامه مطلب

مطابق سنت حسنه سالهاي اخير، رهبر معزّز جمهوري اسلامي پس از تبريک سال نو به مردم عزيز و فهيم ايران زمين، نامي را هم براي سال 95 اعلام کردند. اين نام همان طور که مي دانيد، «اقتصاد مقاومتي؛ اقدام و عمل» بود. اعلام يک نام براي هر سال و توجه به آن در سرتاسر سال بسيار کار مبارک و موجّهي است. اما اين که آيا عملاً به اين امر توجه مي شود يا خير، چيزي است که بايد پژوهشي مستقل در مورد آن انجام شود و از آثار مثبت و احياناً منفي آن پرده برداشته شود. يکي از اولين اقداماتي که مسئولان و دست اندرکاران دولتي در هر سال – به دنبال اعلام نام سال – بي درنگ انجام مي دهند اين است که بنرهاي بلندبالايي از تمثال هاي مبارک رهبر نظام جمهوري اسلامي به چاپ مي رسانند که در گوشه اي از آن، نام سال نيز نوشته شده است. امسال هم که سال «اقتصاد مقاومتي؛ اقدام و عمل» ناميده شده است، اولين اقدام، هزينه کردن از جيب اقتصاد مقاومتي براي چاپ و نصب همين تصاوير بود! من نمي دانم که در کل ايران چقدر براي اين کار هزينه مي شود اما اين را مي دانم خيابان هاي مختلف از هر شهر کوچک و بزرگ کشور مزيّن به اي با کاروان حسيني (1): زينب...ادامه مطلب

ما را مدافعان حرم آفريده ­اند؟در نيمسال گذشته دانشجويي داشتم که از نيمه ترم به کلاس آمد. من معمولا کسي را که بيش از اندازه قانوني غيبت داشته باشد از او مي خواهم که حذف اضطراري کند. اما اين دانشجوي محترم نامه رسمي از آموزش دانشگاه آورد که به او اجازه مي داد از همان اواسط ترم به کلاس­ها بيايد. چون دانشگاه به طور رسمي از ما خواسته بود قبول کرديم و ايشان به کلاسها آمد. وقتي برگه امتحاني اش را تصحيح کردم ديدم در پايان برگه با خط درشت نوشته است:   ما را مدافعان حرم آفريده اند...با وجود اين که در تصحيح اوراق امتحاني بسيار با تساهل عمل کردم، نمره اش 9 (نُه) با کاروان حسيني (1): زينب...ادامه مطلب

در ايام دهه اول محرم دو سال پيش، گاهي دل نوشته­هايي را به قصد بهره بردن از انفاس قدسي جاري در زمان، از محرّم و امام حسين و عاشورا، مي نوشتم و به ايميل گروهيِ استادان دانشگاه قم ارسال مي کردم. گفتم شايد براي درج در اينجا نيز بي­فايده نباشد. گفتني است که استفاده از آيات کريمه قرآن در اين نوشته ها بيشتر کاربرد تمثيلي دارد. گفتار اول: امام حسين، گم شده انسان و انسانيت باز اين چه شورش است که در خلق عالماستباز اين چه نوحه و چه عزا و چه ماتماستمحرم يک ماه دارد و يک خورشيد؛ ماه آن، قمر بني هاشم و خورشيد آن، حسين است. خورشيدِ چهره حسين در ظهر عاشورا اززمين ک با کاروان حسيني (1): زينب...ادامه مطلب